Page 146 - VKBP2

667 Êàê À.À., òàê è Ä.Ä. äåäü ðóñîâå ïåðåâîäÿò êàê “äåäû ðó-
ñî┠– íî êòî æå êîãäà-ëèáî òàê î ñåáå ìîã ãîâîðèòü: “Òàê
ìû ñòàëè äåäàìè ðóñîâ”?! Êðîìå òîãî, è òàê âåäü óæå ïåðå-
÷èñëåíû Ñêóôå, Àíòèâå, Ðóñû, Áîðóñåíè è Ñóðåíæåöû, ò.å.
âêëþ÷àÿ Ðóñîâ. Êòî æ òîãäà “äåäû ðóñîâ”?!  äåéñòâèòåëü-
íîñòè ðóñîâå – ïðèòÿæ. îò èìåíè ñîáñò. Ðóñ, Ðóñîâû, à äåäü
(âì. äåäü÷ü) – èì. ï. ìí. ÷. íàñëåäíèêè (ñð. ñðåäíåðóññê. ähäü$ü
íàñëåäíèê; ähäü$åñòâî íàñëåäèå; ÷åøñê. dìdic íàñëåäíèê).
668 Ïðèìå÷àòåëüíî çäåñü ïàðàëëåëüíîå óïîòðåáëåíèå è “Íåáî”
è “Ñâàðãà” – âîçìîæíî, äëÿ ïîÿñíåíèÿ òåì, êòî óæå çàáû-
âàë äðåâíåå àðèéñêîå ñëîâî.
669 ðûáüÿ (âì. ðûáüÿäü èëè ðûáúèýÿ) – ñîáèðàò. Ðûáîÿäü/ Ðûáî-
åäû, ñîáèðàòåëüíî, íàçâàíèå ïëåìåíè. Ñàíñêð. matsyada –
matsya ðûáà + ada ïèòàþùèéñÿ = ïèòàþùèéñÿ ðûáîé, pl.
íàçâàíèå íàðîäà (Ðûáîåäû). Ä.Ä. ïåðåâîäèò: “ðûáÿíå”, íî
òàêîå íàçâàíèå íåèçâåñòíî; “ðûáîåäû” æå ïîçâîëÿþò âñïîì-
íèòü – äîñòàòî÷íî ëîãè÷íî – ìàññàãåòîâ (ãðå÷. “ðûáîåäû”),
æèâøèõ ãäå-òî â Ñðåäíåé Àçèè – âîçìîæíî, â óïîìèíàåìîì
âî Âëåñêíèãå Ñåìèðå÷üå.
670 Ä.Ä. ïèøåò “ðûáÿíå îñòàëèñü”, íî ñå â íû îñòà ñå ÿâíî èìååò
çíà÷åíèå “ñå”, “âîò”, êàê óêàçàòåëüíîå ìåñòîèìåíèå. Êðîìå
òîãî, âûáðàñûâàòü “íåóäîáíûå” ñëîâà (íû) íå ãîäèòñÿ.
671 Îíè ñêàçàëè, îáðàùàÿñü ê Ðóñàì: «áî ñòå èìÿè äîáëèà», ãäå ñòå – 684 Ä.Ä. ïðèñîåäèíÿåò ýòî ïðåäëîæåíèå ê ïðåäûäóùåìó è ïî-
ãë.-ñâÿçêà 2 ë. ìí. ÷., à íå “èì”, êàê â «ÂÊ.ÑÂ. 2002» ó Ä.Ä.
è ó À.À.
äîáëèà <îò *äîáëè> – ìí. ÷. äîáðîäåòåëüíûå; áëàãîðîä-
íûå; äîáëåñòíûå; ìóæåñòâåííûå; õîðîøèå; îòëè÷íûå; ïðåêðàñ-
íûå; òî æå ñîáèðàòåëüíî. Òàêèì îáðàçîì, ñòå èìÿè – ïðè÷à-
ñòíûé îáîðîò: “[âû] åñòå èìåþùèå”.
672 Âîçìîæåí âàðèàíò “à íå”.
673 êîñòîáöåâà – Êîñòîáîöå; Êîñòîáîêè/ Êîñòîáîêèå.
674  òåêñòå ïî æ. “Æàð-Ïòèöà” çäåñü “Ñâàðãà”. Êàê óïîìè-
íàåòñÿ â ÂÊ 1990, òåêñòû, îïóáëèêîâàííûå â æ. “Æàð-Ïòè-
öà”, ìåñòàìè çíà÷èòåëüíî îòëè÷àþòñÿ îò ìàøèíîïèñíûõ
òðàíñêðèïöèé òåêñòîâ äîùå÷åê, âûïîëíåííûõ Þ.Ï. Ìèðî-
ëþáîâûì. Íåÿñíî, çà÷åì ýòî ïîíàäîáèëîñü ðåäàêòîðó æóð-
íàëà (À. Êóðó).
288
675 ñòàõâà – ïåðô. ô. 3 ë. ìí. ÷. ñòàëè ◊ ïîãëöåíà ñòàõâà – ïîãëîùå-
íû áûëè (áóêâ. “ñòàëè”, êàê ðåçóëüòàò).
676 äåñåí – ÷èñë. äåñÿòü; ñóù. äåñÿòîê (ñð. ñàíñêð. daçan äå-
ñÿòü, daçat äåñÿòîê).
677 ñòàòå – 1. èíô. ñòàòü; ñòîÿòü; âñòàâàòü; âñòàòü – “íàõîäèòü-
ñÿ êàêîå-òî âðåìÿ â íåêîòîðîì ñîñòîÿíèè”. Ò.å. íå äåñåí ñòàòå,
áóêâ. “íå äåñÿòü ñòàòü” – èíôèíèòèâíàÿ êîíñòðóêöèÿ.
678 òîäå – òîãäà; òàêèì îáðàçîì (ñàíñêð. tad adv. òóäà; òîãäà;
ïîòîì; çàòåì; ïîòîìó; òàê; òàêèì îáðàçîì; òåïåðü; è; äà; òæ.
tada adv. â òî âðåìÿ; ïîòîì; çàòåì); òæ. òàäå.
679 Áóêâ. “ñòàëè íàìè ïîâåðíóòû íà Áîðóñü” – ñòàõâà îäî íû
ïîâðåíöåíà íà áîðóñü. Ä.Ä. ïî÷åìó-òî äóìàåò, ÷òî “áûëè ïðåâðà-
ùåíû íàìè â áîðóñî┠– êàê òàê?!
680 Ä.Ä. ïèøåò: “÷òî çîâóòñÿ”, íî âåäü íåáîòü – ïðîòèâèò.
ñîþç à; à íå; óñòóïèò. ñîþç è íå; ëèáî; ïóñòü (ñð. òæ. ðóññê.
íåáîñü ÷àñòèöà, âûðàæàþùàÿ ñîìíåíèå èëè âîçìîæíîñòü);
òæ. íåáî, íåáîòüâà.
681 èëìåðñòèå – Èëìåðñòå/ Èëìåðöû.
682 Çäåñü ÿâíî ïðîñëåæèâàåòñÿ ñâÿçü ýòíîíèìà èëìåðñòèå è ãèä-
ðîíèìà èëìåð (èëìî).
683 âåäåøòèè (âì. âåíäåøòèè) – ïðèë. èì. ï. ìí. ÷. âåíäñêèå; ìí. ÷.
Âåíäû/ Âåíåäû.
ëó÷àåò: “è òåïåðü èõ ìàëî, è ðå÷ü ñâîþ óòðàòèëè”, âèäèìî,
ïîíÿâ ðåùå (óïîòðåáëåííîå çäåñü âìåñòî ðåùå ñå – íàçûâàåòñÿ;
çîâåòñÿ; ðå÷åòñÿ) êàê “ðå÷ü” è ñîâñåì îòáðîñèâ ïîëå íøå.
685 ñóíå – â äðóãîì ìåñòå ñ ïîÿñíåíèåì: ñëîíöå ñóíå, ò.å. “Ñîëí-
öå-Ñóíå”. Åùå â äðóãîì ìåñòå ñóíå – ñóðü, “Ñóíå – Ñóðå”, è
òàêæå ñóíå ñóðà, “Ñóíå-Ñóðà”.
686 ñòà – 1. íàñò./ áóä., íàñò. èñòîðè÷. âð. 3 ë. åä. ÷. ñòîèò;
âîññòàåò; îñòàíîâèëñÿ, ~àñü; íàõîäèòñÿ; ñòàíîâèòñÿ (êàê ðå-
çóëüòàò); ñòàíåò. ñòà áÿùà – ñòàë/ ~à (íà÷àë/ ~à) áûòü.
687 Çäåñü êîíñòðóêöèÿ ñ äà, ÷òî â äàííîì êîíòåêñòå îçíà÷àåò
“÷òîáû”. Ä.Ä. ïî÷åìó-òî ïèøåò: “÷òî ñîáèðàåòñÿ” – íî êîí-
òåêñò íå ïðåäïîëàãàåò ïîäîáíîãî ïðî÷òåíèÿ.
688 ïèìåòü (ôîíåòè÷. ïèì¤òü/ ïèíàòè) – èíô. ïèíàòü. Ä.Ä. ïèøåò
“âçÿòü” – íî âåäü íåò íè åäèíîãî ôàêòà, ÷òîáû Ðóñû ñîáèðà-
ëè ãîëîâû âðàãîâ, íå áûëî ó íèõ òàêîãî îáû÷àÿ.
289