Page 179 - VKBP2

1354 Ä.Ä. ïåðåâîäèò: “îáðàçû”, íî âûðàçå – èì., âèí. ï. ìí. ÷. ñîâåðøàëèñü ðåëèãèîçíûå îáðÿäû, òî ýòî íå îçíà÷àëî, ÷òî
ïðîÿâëåíèÿ; ïîíÿòèÿ; ïðåäñòàâëåíèÿ; âûðàæåíèÿ (ñð. ïîëüñê.
wyraz âûðàæåíèå, ïðîÿâëåíèå; ÷åøñê. – òî æå; óêðàèíñê.
âèðàç âûðàæåíèå).  êîììåíòàðèÿõ îí ïîÿñíÿåò: “Èìååòñÿ
â âèäó íå îòñóòñòâèå ó ñëàâÿí èäîëîâ (îíè óïîìÿíóòû â äîù.
21) èëè àíòðîïîìîðôíûõ ïðåäñòàâëåíèé î áîãàõ, à òî, ÷òî
áîãè ñëàâÿí – çðèìûå îáðàçû ïî÷èòàåìûõ ñòèõèé è ñàìîãî
âåðõîâíîãî Áîãà (Ñâàðîãà)”. Íó êàê æå ìîæíî Âåðõîâíîãî
Áîãà íàçâàòü ñòèõèåé? Çäåñü æå èìååòñÿ â âèäó, ÷òî íàøè
Áîãè ñóòü ïðîÿâëåíèÿ (àñïåêòû) Åäèíîãî Áîæåñòâåííîãî
Ïðèíöèïà – “Áîã åñòü åäèí è ìíîæåñòâåí”, “è ßðèëî è
Êóïàëà – âñå îäíîãî Áîãà (ò.å. Ïðåâûøíåãî Áëàãà) çâàíèÿ”
(îò ãëàãîëà “çâàòü”).
Ñ. Ëåñíîé ïèøåò: “Â ïðîòèâîïîëîæíîñòü Ãðåêàì è
Ðèìëÿíàì äðåâíèå Ðóñû ìàëî ïåðñîíèôèöèðîâàëè ñâîèõ
áîãîâ. Îíè íå ïåðåíîñèëè íà íèõ ñâîèõ ÷åëîâå÷åñêèõ ÷åðò, íå
äåëàëè èç íèõ ïðîñòî ñâåðõ÷åëîâåêîâ, êàê ýòî ðèñîâàëîñü
Ãðåêàì è Ðèìëÿíàì. Áîãè èõ íå æåíèëèñü, íå èìåëè äåòåé,
íå ïèðîâàëè, íå áèëèñü è ò.ä. Áîæåñòâà áûëè ñêîðåå ñèìâî-
ëàìè ÿâëåíèé ïðèðîäû (äîâîëüíî ðàñïëûâ÷àòûìè, êñòàòè).
×åëîâå÷åñêîãî â íèõ áûëî ìàëî. Îòñþäà âûòåêàëà îñîáàÿ
÷åðòà ðåëèãèè âîñòî÷íûõ Ðóñîâ: îíè íå ñîçäàâàëè êóìèðîâ,
êàê ýòî äåëàëè çàïàäíûå Ðóñû. Îíè íå ñòàðàëèñü âîîáðà-
æàòü áîãîâ âî ïëîòè, â ìàòåðèè. Îíè áûëè êðàéíå äàëåêè îò
ãðóáîãî ÿçû÷åñòâà, êîòîðîå ìàçàëî ñâîèì êóìèðàì ãóáû,
ïîäðàçóìåâàÿ ïîä ýòèì êîðìëåíèå ïîñëåäíèõ ïèùåé, è ò.ä.
 ñâÿçè ñ ýòèì ïîíÿòíî, ÷òî â ïàíòåîíå áîãîâ äðåâíèõ Ðóñîâ
âîâñå îòñóòñòâóþò áîãèíè. Ïîíÿòèå ïîëà êàê-òî íå êàñàåòñÿ
èõ ðåëèãèè.
Äðåâíèé Ðóñ (âîñòî÷íûé) âèäåë â ñâîèõ áîãàõ ãëàâíûì
îáðàçîì ñèëû, âëèÿâøèå íà ÷åëîâåêà òåì èëè èíûì îáðà-
çîì: ñèëû äîáðûå è çëûå. ×åëîâå÷åñêîå â ýòèõ ñèëàõ áûëî
òî, ÷òî îíè ïîíèìàëè äðåâíèõ Ðóñîâ. Ïðèðîäà äëÿ Ðóñîâ
áûëà ïîëíà ñèë-áîãîâ, è îíè íåïîñðåäñòâåííî ñ íèìè îáùà-
ëèñü. Îíè íå óñòðàèâàëè îñîáûõ ìåñò äëÿ ìîëèò⠖ îíè ïðî-
ñòî ìîëèëèñü òîìó, ÷òî áûëî ïåðåä íèìè. Åñëè äåðåâüÿ (íà-
ïðèìåð, ñòàðûå äóáû) ÿâëÿëèñü öåíòðàìè, âîçëå êîòîðûõ
354
Ðóñû ïîêëîíÿþòñÿ ýòîìó äóáó. Ïîêëîíÿëèñü òîé ñèëå, êîòî-
ðàÿ ñîçäàëà ýòîò äóá. Ðåëèãèÿ äðåâíèõ Ðóñîâ áûëà ðåëèãèåé
ðàäîñòè, âîñõèùåíèÿ ïåðåä ñèëîé è êðàñîòîé ïðèðîäû.”
1355 Ä.Ä. ïåðåâîäèò: “êîãäà”, íî ÿêîæå – 1. óñèëèò. ôîðìà ñ
÷àñòèöåé “-æå” êàê; ïîñêîëüêó; ïîòîìó êàê (ñð. öðê.ñëàâ.
#êî êàê, òàê êàê, òàê æå, òî÷íî êàê – ïî ÏÖÑ è Â.Ð.ß.).
1356 Ä.Ä. ïåðåâîäèò: “êîæó”, íî êîæÿ – ìí. ÷. âèí. ï. øêóðû;
êîæè (ñð. öðê.ñëàâ. êîæà ñîäðàííàÿ êîæà, øêóðà, ìåõ, ÏÖÑ).
1357 ðîóøòå – ðîä. ï. Ðóññêèõ; Ðóñè÷åé.
1358 ñðàùåñû – ìí. ÷. ðóáàøêè. Åäèíñòâåííîå ÷èñëî âî âðåìåíà
Âëåñêíèãè, âèäèìî, äîëæíî áûëî áûòü *ñðàùåñî/ ñðàùåñú/ ñðà-
ùåñà; âî âñåõ ñëîâàðÿõ äàåòñÿ òîëüêî óìåíüøèò. ôîðìà
ñðà÷åöà/ ñðà÷èöà; ëèøü Ë. Íèäåðëå (Íèäåðëå Ë(þáîð). Ñëà-
âÿíñêèå äðåâíîñòè. – Ì., 2000) äàåò ôîðìó ñðàêà.
1359 Ä.Ä. ïåðåâîäèò: “îáíàæåííûìè”, íî îãîëåíû – ïðè÷. ñòðàä.
ïð. âð. ìí. ÷. îãîëåííûå.
1360 Çäåñü Ä.Ä. ïåðåâîäèò äî ïðå “â áèòâó”, à âûøå, òî æå
ñàìîå – “â áîé”.
1361 Ä.Ä. ïåðåâîäèò ôðàãìåíò áîàãöü “áîãàòûé” (?); îäíàêî, ñ
óâåðåííîñòüþ îïðåäåëèòü ñìûñë – è äàæå ðàçáèâêó – ýòîãî
ñëîâà (ñëîâîñî÷åòàíèÿ ?) ìíå íå óäàëîñü. Ñð., îäíàêî ñàíñêð.
bhaya “ñòðàõ”, “áîÿçíü”, ãäå çâîíêîå ïðèäûõàíèå (“h”) ïîñ-
ëå “b”, êàæåòñÿ, ìîæåò ñîîòâåòñòâîâàòü òîãäàøíåìó ïðåäïî-
ëàãàåìîìó ôàðèíãàëüíîìó çâó÷àíèþ “ã” (êàê “óêðàèíñêîå
ã”), è, âîññòàíàâëèâàÿ ïîëíîå çâó÷àíèå ýòîãî ôðàãìåíòà –
áîàãüöü [boahütsü], ìîæíî ñêàçàòü, ÷òî îíî âåñüìà íàïîìèíàåò
ñàíñêðèòñêîå bhaya ñ îêîí÷àíèåì “-öü”, ñîîòâåòñòâóþùèì
ïðè÷àñòèþ èëè îòãëàãîëüíîìó ñóùåñòâèòåëüíîìó, ÷òî ãîðàçäî
áîëåå ñîîòâåòñòâóåò êîíòåêñòó.
1362 Ä.Ä. ïåðåâîäèò: “îáíàæèò”, íî èçíèåæäå (âì. èçíèåæäåòå) – èíô.
“âûíèìàòü” íèêàê íå ïîõîæå íà ýòî ñëîâî, ò.ê. “îáíàæèò”,
äàæå è â äðåâíåðóññêîì, òðåáóåò ïðèñòàâêè î-/ îá-.
1363 ÿìà – ÿìà è ßìà, Âëàäûêà Öàðñòâà óìåðøèõ. ó íàâèåí (íàâè¤)
îä ÿìå – ó/ â Íàâè ßìû èëè ó/ â Íàâè èç ÿìû. Ïîñëåäíåå
ïðåäñòàâëÿåòñÿ èìåþùèì ìàëî ñìûñëà – ÷òî ýòî ìîæåò áûòü
çà “Íàâü èç ÿìû”, êîãäà, òåì áîëåå, âî Âëåñêíèãå “ÿìà”
355